Από τον Γκίνη Ιωάννη, Διευθυντή Υποδομών στην ΑΝΚΟ ΑΕ
Επικοιωνία: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Περισσότερο από ποτέ άλλοτε είναι επιτακτική η ανάγκη της διακυβέρνησης της χώρας μας από μια Κυβέρνηση που να επιτυγχάνει στόχους και να ικανοποιεί συμφωνημένα με τους πολίτες οράματα.
Παρακάτω περιλαμβάνεται πρόταση για θεσμοθέτηση συγκεκριμένης μεθοδολογίας στοχοθεσίας της εκάστοτε Ελληνικής Κυβέρνησης (ΕλΚ) που αναλαμβάνει από την Βουλή την εντολή διακυβέρνησης της χώρας. Τα θεωρητικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την προσέγγιση της μεθοδολογίας αυτής λαμβάνονται από την θεωρία διοίκησης επιχειρήσεων.
Εάν υποτεθεί ότι η ΕλΚ είναι μια επιχείρηση τότε ΜΕΤΟΧΟΙ είναι οι Έλληνες πολίτες που καταβάλλουν φόρους, όλοι οι πολίτες που απολαμβάνουν τις υπηρεσίες του κράτους εντός της χώρας είναι οι ΠΕΛΑΤΕΣ, όσοι εργάζονται στο δημόσιο τομέα είναι οι ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ, η εκλογική διαδικασία είναι η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ, η Βουλή το ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί ο ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ και οι ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ.
Κεντρικός άξονας της πρότασης αυτής αποτελεί η θεώρηση ότι η ΕλΚ αναλαμβάνει, όσο διαρκεί η εντολή που έλαβε από την Βουλή, την επίτευξη συγκεκριμένων στοχεύσεων, που οδηγούν στην επίτευξη επιμέρους οραμάτων τα οποία συνθέτουν ένα κεντρικό όραμα.
Θα πρέπει δηλαδή να διατυπωθεί αρχικά το κεντρικό ΟΡΑΜΑ (vision) της ΕλΚ, δηλαδή το ΤΙ επιδιώκει να επιτύχει η ΕλΚ. Να εξειδικευθεί στην συνέχεια και να αναλυθεί το ΟΡΑΜΑ αυτό για κάθε επιμέρους ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ – ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ, δηλαδή το ΤΙ θα πρέπει να επιδιώκει κάθε Υπουργείο, ώστε να επιτευχθεί αυτό που επιδιώκει συνολικά η ΕλΚ. Να τεθούν τέλος οι στοχεύσεις (objectives – αντικειμενικοί σκοποί) σε κάθε επιμέρους ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ – ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ, με τις οποίες να διασφαλίζεται η επίτευξη του αντίστοιχου οράματος, να προσδιορισθεί δηλαδή το ΠΩΣ θα επιτύχει κάθε Υπουργείο αυτό που έχει αναλάβει να επιτύχει.
Σε πρώτη φάση, θα πρέπει να προσδιορισθεί ποιο είναι το σημερινό ΟΡΑΜΑ της ΕλΚ, το οποίο αν δεν είναι ρητά καταγεγραμμένο και τεκμηριωμένο με μια παρόμοια μεθοδολογία που πιθανώς να προηγήθηκε, θα μπορούσε να προσδιορισθεί με μια διαδικασία ΑΠΟ ΚΑΤΩ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΝΩ (bottom – up).
Να καταγραφούν δηλαδή αρχικά οι σημερινές στοχεύσεις των Υπουργείων, να συντεθεί το ΟΡΑΜΑ που με αυτές επιδιώκει κάθε Υπουργείο, ώστε να συντεθεί στη συνέχεια το κεντρικό ΟΡΑΜΑ της ΕλΚ.
Στη συνέχεια να βελτιωθεί ή τροποποιηθεί το κεντρικό ΟΡΑΜΑ της ΕλΚ, να διατυπωθεί ρητά και με την εφαρμογή της παραπάνω μεθοδολογίας να επικαιροποιηθούν οι στοχεύσεις κάθε Υπουργείου (top – down),
Η ΕλΚ θα είναι η υπεύθυνη δομή έναντι της Βουλής για την επίτευξη των επιμέρους οραμάτων και του κεντρικού οράματος που αυτά συνθέτουν, θέτοντας τις κατάλληλες στοχεύσεις με δική της ευθύνη.
Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι ένα σύνολο επιμέρους οραμάτων θα πρέπει να εγκριθεί ρητά από την Βουλή, η οποία θα είναι η μόνη αρμόδια για την έγκριση πιθανών τροποποιήσεων ή επικαιροποιήσεων μετά από τεκμηριωμένη εισήγηση της εκάστοτε Κυβέρνησης. Τα οράματα αυτά θα ονομάζονται ΕΘΝΙΚΑ ΟΡΑΜΑΤΑ.
Δηλαδή η ΕλΚ θα παραλαμβάνει από τη Βουλή ως δεδομένο ΤΙ κατ’ ελάχιστον θα πρέπει να επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της θητείας της, θα θέτει τις απαιτούμενες στοχεύσεις, δηλαδή το ΠΩΣ θα επιτευχθεί αυτό που συμφωνήθηκε και θα είναι υπεύθυνη έναντι της Βουλής για την εκπλήρωση των τεθέντων απαιτήσεων. Εάν η ΕλΚ επιθυμεί να προσθέσει και άλλες απαιτήσεις πέραν των ελαχίστων, τότε μετά την έγκρισή τους από την Βουλή η ΕλΚ θα παρουσιάσει τις κατάλληλες στοχεύσεις για την επίτευξή τους.
Ουσιαστικά η ετήσια έγκριση από τη Βουλή του ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ του Κράτους, αποτελεί και την έγκριση του ετήσιου προγράμματος της Κυβέρνησης για την επίτευξη του κεντρικού Οράματος, όπου περιλαμβάνεται η εξειδίκευσή του ανά Υπουργείο, οι στοχεύσεις ανά Υπουργείο και οι πόροι για την υλοποίηση των στοχεύσεων αυτών.
Κάθε Υπουργείο, προκειμένου να επιτύχει τις στοχεύσεις τις οποίες έχει αναλάβει, είτε εκτελεί επαναλαμβανόμενες λειτουργίες, είτε υλοποιεί διάφορα ΕΡΓΑ (projects).
Τα ΕΡΓΑ είναι δραστηριότητες που αναλαμβάνονται εντός κάποιων χρονικών περιθωρίων και έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενός μοναδικού προϊόντος ή υπηρεσίας και στοχεύουν στην επίλυση ενός προβλήματος ή στην εκμετάλλευση μιας ευκαιρίας. Η δημιουργία και εγκατάσταση επί παραδείγματι ενός συστήματος μηχανοργάνωσης στα Δημόσια νοσοκομεία της χώρας είναι έργο, όπως επίσης και η κατασκευή ενός δρόμου ή γέφυρας.
Αντίθετα η παροχή των υπηρεσιών υγείας, η εκπαίδευση, η έκδοση συντάξεων κλπ είναι επαναλαμβανόμενες λειτουργίες.
Κάθε επαναλαμβανόμενη λειτουργία και κάθε έργο που αναλαμβάνεται έχουν ως στόχο την επίτευξη κάποιων συγκεκριμένων στοχεύσεων (objectives) που έχει αναλάβει το συγκεκριμένο Υπουργείο να εκπληρώσει, όπως επί παραδείγματι τα σχολεία που κατασκευάζονται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, συμβάλλουν στην επίτευξη της στόχευσης του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ : ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΑΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΧΟΥΣ ΤΡΙΕΤΙΑΣ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ.
Θα πρέπει να έχει προηγηθεί ανά Υπουργείο ένας τεκμηριωμένος προσδιορισμός (portfolio management) του συνόλου εκείνων των έργων προς υλοποίηση που συμβάλλουν με τον μεγαλύτερο δυνατό τρόπο στην επίτευξη των ανειλημμένων από το συγκεκριμένο Υπουργείο στοχεύσεων, μέσα στα πλαίσια των υφιστάμενων περιορισμών κυρίως χρόνου και κόστους.
Προτείνεται συνεπώς η ίδρυση ενός Υπουργείου ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (GOVERNMENT PERFORMANCE MINISTRY), με αντικείμενο την συλλογή των απαιτούμενων στοιχείων από κάθε Υπουργείο, την τεκμηρίωση του βαθμού επίτευξης των στοχεύσεων του Υπουργείου αυτού, την πορεία εκπλήρωσης της εξειδίκευσης του Οράματος που έχει αναλάβει το συγκεκριμένο Υπουργείο και κατ’ επέκταση την πορεία εκπλήρωσης του κεντρικού Οράματος που έχει αναλάβει να εκπληρώσει η ΕλΚ.
Στα πλαίσια του Υπουργείου αυτού θα πρέπει να συσταθεί ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΩΝ (ΓΔΕ), το οποίο να συλλέγει τα στοιχεία υλοποίησης έργων από τα αντίστοιχα ΓΔΕ, τα οποία θα πρέπει να συσταθούν σε κάθε Υπουργείο.
Σε μια πιο βελτιωμένη λειτουργία του γραφείου αυτού, θα εγκρίνονται από αυτό τα προς υλοποίηση έργα κάθε υπουργείου ελέγχοντας τον βαθμό που εξυπηρετούν τις τεθείσες στοχεύσεις.
Στα πλαίσια επίσης του Υπουργείου ΑΠΟΔΟΣΗΣ θα πρέπει να συσταθεί το ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ το οποίο θα συνδυάζει τα στοιχεία που θα παρέχονται από το ΓΔΕ και θα τεκμηριώνει τον βαθμό επίτευξης των επιμέρους οραμάτων και του κεντρικού που αυτά συνθέτουν.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι με την σύσταση του Υπουργείου αυτού θα κρίνεται με αντικειμενικό τρόπο πλέον η απόδοση της εκάστοτε Κυβέρνησης, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα ένταξης του Υπουργείου αυτού, όχι στο Κυβερνητικό Σχήμα αλλά απ’ ευθείας στην Βουλή. Στην ουσία ο εντολέας της ΕλΚ θα διαθέτει τον μηχανισμό αντικειμενικού ελέγχου της εκπλήρωσης της εντολής του. Η πρόταση αυτή είναι αντίστοιχη με την θέσπιση από το ΔΣ μιας επιχείρησης μιας δομής (πχ μια επιμέρους ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ) ελέγχου της απόδοσης της ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ της επιχείρησης.
Με τον τρόπο αυτό θα καθίσταται πλέον σαφής και πέρα από κάθε αμφισβήτηση ο βαθμός επιτυχίας μιας ΕλΚ κάθε χρονική στιγμή της θητείας της αλλά και απολογιστικά μετά την ολοκλήρωσή της. Πέραν τούτου, θα επιτυγχάνονται ολοένα και περισσότεροι εθνικοί στόχοι και θα εκπληρώνονται σταδιακά τα τιθέμενα οράματα.
Θα εξαλειφθεί η έννοια του “πολιτικού κόστους” ορισμένων κυβερνητικών ενεργειών – πρωτοβουλιών, δεδομένου ότι πλέον οι Στόχοι της ΕλΚ θα είναι προσυμφωνημένοι με την Βουλή και η ΕλΚ θα κρίνεται από τον βαθμό επίτευξής τους. Δεν θα μπορεί επίσης μια αντιπολίτευση να κριτικάρει τις τυχόν δυσμενείς βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις από την προσπάθεια επίτευξης ενός στόχου από την ΕλΚ. Η αντιπολιτευτική κριτική θα ασκείται πλέον με επιχειρήματα και στη βάση της επάρκειας των κυβερνητικών ενεργειών στην επίτευξη των συμφωνημένων στοχεύσεων και οραμάτων. Επίσης θα διενεργείται από τους βουλευτές επί της ουσίας έλεγχος επί των προτεινόμενων νομοσχεδίων, ανεξάρτητα αν ανήκουν στην συμπολίτευση ή αντιπολίτευση. Θα δίδεται τέλος το παράδειγμα για άσκηση παρόμοιων διοικητικών πρακτικών και από τις Αρχές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Θα είναι πλέον απαραίτητη η συμφωνία των Πολιτικών κομμάτων σε ένα κατ’ ελάχιστο περιεχόμενο των Εθνικών Οραμάτων που αφορούν τομείς, όπως : ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΑΙΔΕΙΑ κα. Η επίτευξη των εθνικών οραμάτων θα εξαρτάται πλέον από τον βαθμό ορισμού τους και συμφωνίας τους από την Βουλή.
Κατά την περίπτωση που δεν θα υλοποιηθεί και όσο δεν υλοποιείται η παρούσα πρόταση, η επιτυχία των εκάστοτε Κυβερνήσεων θα κρίνεται από επουσιώδη χαρακτηριστικά (στυλ, επικοινωνία, σκοπιμότητες, κλπ) και οι συσσωρευμένες αποτυχίες στην υλοποίηση των εθνικών οραμάτων θα φανερώνονται μόνο όταν θα κινδυνεύει το Κράτος με πτώχευση.
